بررسی اثر نانوذرات نقره بر سیستم تولیدمثلی نر موش سفید آزمایشگاهی (mus musculus)

با توجه به استفاده گسترده از نانوذرات نقره (ag-nps) به دلیل ویژگی ضد میکروبی آن در عرصه¬های صنعتی، پزشکی و لوازم خانگی و عبور این نانوذرات از طریق سدهای زیستی¬ و نفوذ به بافت¬های تولید مثلی و واکنش با سیستم¬های زنده از یک سو و اهمیت سیستم تولید مثلی در بقای نسل موجودات زنده، بررسی اثرات این نانوذرات بر روی محیط زیست و سلامت انسان ضروری است. هدف از این پژوهش ارزیابی اثر نانو ذرات نقره بر بر تغییرات وزن بدن و بیضه موش¬های تحت تیمار، تعداد سلول¬های اسپرم اپیدیدیم، تولید روزانه اسپرم در هر گرم بافت بیضه، تغییرات غلظت سرمی هورمون¬های جنسی سیستم تولید مثلی نر و آسیب¬های بافت بیضه در موش نر بالغ می¬باشد. تعداد36 سر موش آزمایشگاهی نر بالغ نژادbalb/c با میانگین وزنی3±28/5 گرم به طور تصادفی در سه گروه دوازده تایی (یک گروه شاهد و دو گروه تیمار) قرار گرفتند. گروه شاهد نانوذرات نقره دریافت نمی-کرد ولی در دو گروه تیمار نانوذرات نقره با غلظت ppm 20 و 50 در یک دوره 40 روزه و روزانه یک بار در زمان مشخصی به میزان 1 میلی لیتر به روش خوراکی تجویز می¬گردید. در روزهای 7، 21 و 40 خون¬گیری انجام شده، غلظت سرمی هورمون¬های تستوسترون، lh و fsh به روش elisaاندازه¬گیری گردید. تولید روزانه اسپرم، تعداد اسپرم موجود در اپیدیدیم و درصد حرک آن با لام هموسیتومتر نئوبار شمارش شد. تغییرات بافتی بیضه با استفاده از میکروسکوپ نوری بررسی شد. داده¬ها به صورت mean±se ارائه و نتایج به کمک آنالیز واریانس یک طرفه (anova) و با استفاده از نرم افزار spss نسخه 18تجزیه و تحلیل شد و سپس برای مقایسه میانگین¬های مربوط به هر گروه آزمون lsd استفاده شد. اختلاف کمتر از 0/05 معنی¬دار در نظر گرفته شد. در روز 7 بین دو گروه درمان و شاهد تغییرات معنی¬داری در پارامترهای بررسی شده مشاهده نشد (p≥0.05). نانو ذرات نقره باغلظت ppm50 سبب کاهش معنی¬داری در غلظت هورمون تستوسترون، درصد حرک و تعداد اسپرم موجود در اپیدیدیم و تولید روزانه اسپرم در روزهای 21 و 40 نسبت به گروه کنترل و نیز نسبت به روز 7شده است (p≤0.05). علاوه بر آن دوز ppm 50 سبب افزایش معنی¬دار میزان lh درروز40 نسبت به گروه کنترل شده¬است (p≤0.05). نانو ذرات نقره باغلظت ppm20 سبب سبب کاهش معنی¬داری در غلظت هورمون تستوسترون، درصد تحرک اسپرم اپیدیدیمدر روزهای 21 و 40 نسبت به گروه کنترل و نیز نسبت به روز 7 شده¬است (p≤0.05). همچنین کاهش معنی¬دار تعداد اسپرم موجود در¬ اپیدیدیم درغلظت ppm20 در روز 40 نسبت به گروه کنترل مشاهده شد (p≤0.05). تغییرات هیستوپاتولوژیکی مانند جدا شدن سلول¬های زایا و قرار گرفتن این سلول¬ها در لومن لوله¬های اسپرم ساز، واکوئله شدن لوله¬های اسپرم ساز، افزایش فاصله بین لوله¬های اسپرم ساز، بهم ریختگی نظم سلولی در ردیف دودمان سلولی زایا و کاهش تعداد اسپرم¬های بالغ دربافت بیضه در گروه تیمار با غلظت ppm50 و در روز 40 در مقایسه با گروه شاهد مشاهده شد. نانو ذرات نقره در صورت تجویز طولانی مدت می¬تواند سبب تغییراتی در غلظت هورمونی، تعداد اسپرم اپیدیدیم و تحرک آن و نیز تخریب بافت بیضه در جنس نر شود که می¬تواند بر عملکرد سیستم تولیدمثلی نر و میزان باروری اثرگذار باشد.